Nature of nurture? Wordt PCOS veroorzaakt door je genen of komt het door leefstijl? Er is nog veel onbekend over de oorzaken van PCOS. Wel is inmiddels duidelijk dat zowel omgevingsfactoren als genetische aanleg een rol spelen.
Je wordt met PCOS geboren. Symptomen komen vaak pas in de puberteit aan het licht. In sommige gevallen zelfs pas in de twintig of dertig. Maar zelfs als je tot dan toe nog geen symptomen hebt opgemerkt heb je het toch al die tijd al gehad omdat het een genetisch component heeft.
Erfelijkheid en PCOS
Doordat er nog veel onduidelijkheid over de oorzaken van PCOS bestaat wordt er gelukkig veel onderzoek gedaan. Erfelijkheid is een onderwerp dat hoog op de agenda staat. Zo ontdekten onderzoekers van de Universiteit van Alabama in Birmingham dat vrouwen met PCOS in 24% van de gevallen ook een moeder met PCOS hebben en in 32% van de gevallen een zus met PCOS.
Ook tweelingstudies hebben laten zien dat er een erfelijk component in PCOS zit. Uit een Nederlandse tweelingstudie die gedaan is in 2006 bleek dat eiige tweelingen bijna twee keer zoveel kans hebben om beide PCOS te hebben dan bij bij twee eiige tweelingen.
Maar niet alleen de vrouwelijke familieleden kunnen erfelijke gevolgen ondervinden. Er wordt namelijk ook onderzoek gedaan naar de broers van vrouwen met PCOS. Deze data wijst er sterk op dat broers een verhoogd risico kunnen hebben op insulineresistentie, diabetes en andere metabole aandoeningen.
PCOS genen
Als PCOS erfelijk is dan kan mogelijk ook ontdekt worden welke genen precies aan PCOS gelinkt zijn en op welke manier deze gelinkt zijn. Op het moment worden voornamelijk de symptomen van PCOS behandeld maar als meer bekend wordt over de genen kan mogelijk ook de oorzaak behandeld worden. Gelukkig wordt hier ook onderzoek naar gedaan.
Zo is er in 2019 een studie gepubliceerd waar 62 gezinnen aan mee hebben gedaan. In deze gezinnen had ten minste 1 dochter PCOS in de reproductieve leeftijd. Op de families is een genetische analyse uitgevoerd om te kijken of genen waren die een rol speelde bij PCOS. Bij ongeveer 50% van de families werd een variatie gevonden van het gen dat belangrijk is voor het reguleren van de testosteronproductie. Het gen heeft de naam DENND1A en stimuleert de aanmaak van testosteron in de eierstokken. Te veel testosteron is een van de hormonale afwijkingen die veelal bij PCOS voorkomt. Hiermee is dus de eerste stap gezet met het in kaart brengen van de genen die aan PCOS gelinkt zijn.
Omgevingsfactoren en PCOS
Ook de invloed van de omgeving op PCOS wordt druk onderzocht. Dit blijkt al te starten voordat je geboren wordt. De Uppsala Universiteit in Zweden heeft gekeken naar de gegevens van zwangere vrouwen die dochters hebben gekregen in de periode tussen 1982 en 1995. Deze gegevens hebben ze gekoppeld aan de gezondheidsgegevens van hun dochters die inmiddels in de 20 of 30 zijn. Daaruit is gebleken dat de dochters van vrouwen met overgewicht of obesitas wel 1.5 a 2 keer zo veel kans hebben op gediagnosticeerd te worden met PCOS dan de dochters van vrouwen met een gezond gewicht. Dit komt waarschijnlijk doordat overgewicht tijdens de zwangerschap zorgt voor meer testosteron in het bloed.
Daarnaast is uit deze studie ook gebleken dat dochters van vrouwen die 1 tot 9 sigaretten per dag rookten tijdens de zwanger wel 1.3 keer meer kans hebben om gediagnosticeerd te worden met PCOS. Dit komt waarschijnlijk doordat sigarettenrook de eierstokken van een foetus kan beschadigen.
Wat nu?
Ondanks dat zowel genen als omgevingsfactoren een rol spelen bij PCOS en er nog geen manier is om PCOS te genezen, kunnen we het wel goed onder controle krijgen. De hormonale disbalansen die ontstaan door genen en omgevingsfactoren hebben wij namelijk wel in kaart. Doordat we weten wat er hormonaal mis gaat bij vrouwen met PCOS kunnen we met leefstijl aanpassingen weer een goede hormoonbalans vinden. PCOS symptomen krijg je op deze manier onder controle. Kan jij wel wat hulp gebruiken om je PCOS onder controle te krijgen? Boek dan een consult en dan gaan wij daar samen mee aan de slag.
Wil je hulp bij het onder controle krijgen van jouw PCOS? Neem dan contact op via het contactformulier.
Liefs Sabrina
Referenties:
Vink JM, Sadrzadeh S, Lambalk CB, Boomsma DI. Heritability of polycystic ovary syndrome in a Dutch twin-family study. J Clin Endocrinol Metab. 2006;91(6):2100–2104. doi:10.1210/jc.2005-1494
Kahsar-Miller MD et al. Prevalence of polycystic ovary syndrome (PCOS) in first-degree relatives of patients with PCOS.” Fertil Steril. 2000;75(1):53-58.
H Valgeirsdottir E Vanky, Sundström‐Poromaa, N Roos, TS Løvvik, O Stephansson A‐K Wikström. Prenatal exposures and birth indices, and subsequent risk of polycystic ovary syndrome: a national registry‐based cohort study. An international Journal of Obstetrics and Gynaecology. First published: 12 June 2018
Matthew Dapas, Ryan Sisk, Richard S Legro, Margrit Urbanek, Andrea Dunaif, M Geoffrey Hayes. Family-Based Quantitative Trait Meta-Analysis Implicates Rare Noncoding Variants in DENND1A in Polycystic Ovary Syndrome. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 104, Issue 9, September 2019, Pages 3835–3850, https://doi.org/10.1210/jc.2018-02496. Published 30 April 2019.
https://www.contemporaryobgyn.net/view/pcos-and-genetics
